Sunday, March 19, 2017

​ព្រះបាទ​ពញាយ៉ាត បានសម្រេច​ព្រះទ័យបោះបង់ចោល​ក្រុង​អង្គរ


ស្រាវជ្រាវ​៖ តើ​កូន​ខ្មែរ​ដឹង​ទេ ! តើ​ហេតុអ្វី​បានជា​ព្រះបាទ​ពញាយ៉ាត​មក​សាង​រាជធានី​ថ្មី​នៅ​ភ្នំពេញ
នៅ​ដើម​សតវត្ស​ទី​១៥ ព្រះរាជា​ខ្មែរ​សម័យ​នោះ គឺ​ព្រះបាទ​ពញាយ៉ាត បានសម្រេច​ព្រះទ័យ​បោះបង់ចោល​ក្រុង​អង្គរ រួច​កសាង​រាជធានី​ថ្មី ដំបូង​នៅ​ទួល​បា​សាន បន្ទាប់មក​នៅ​ភ្នំពេញ ដែល​បាន​ក្លាយជា​រាជធានី​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា រហូតមកដល់​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​។ ជា​បន្តទៅទៀត​នេះ លោក ជុន ច័ន្ទ​បុត្រ សូម​រៀបរាប់​ជូន​អំពី​មូលហេតុ​មួយចំនួន ដែល​ជំរុញអោយមាន​ការរុះរើ​រាជធានី​ពី​តំបន់​អង្គរ មក​ភ្នំពេញ នេះ​។ ២. ការបោះបង់ចោល​ក្រុង​អង្គរ និង​ការកសាង​រាជធានី​ថ្មី ជោគជ័យ​ក្នុងការ​វាយ​ដណ្ដើមយក​រាជធានី​អង្គរ ពី​កណ្ដាប់ដៃ​ពួក​សៀម ឈ្លានពាន​មកវិញ​នៅ​ឆ្នាំ​១៣៩៣ ឬ​ឆ្នាំ​១៣៩៤ របស់​ព្រះបាទ​ពញាយ៉ាត បានធ្វើអោយ​ជម្លោះ​រវាង​សៀម និង​ខ្មែរ មាន​សភាព​ស្ងប់ស្ងាត់​អស់​រយៈកាល​យ៉ាង​វែង​បង្គួរ​។ បន្ទាប់ពីនោះ ព្រះបាទ​ពញាយ៉ាត ទ្រង់​សោយរាជ្យ​ដោយ​ទសពិធរាជធម៌ នៅ​រាជធានី​អង្គរ និង​ជំរុញ​ប្រទេសជាតិ​អោយមាន​សុខសន្តិភាព​។
ប៉ុន្តែ ដោយមាន​ការបារម្ភ​ថា ក្រុង​អង្គរ​ស្ថិតនៅ​ជិត​សៀម ពេក ព្រោះ​ពេលនោះ​ខេត្ត​ភាគ​ខាងលិច​ទាំងឡាយ​របស់​ខ្មែរ ត្រូវ​ពួក​សៀម ទន្ទ្រាន​យកបាន​ច្រើនណាស់​ទៅហើយ និង​ដោយហេតុថា ប្រជារាស្ត្រ​ខ្មែរ​ជាច្រើន ត្រូវ​ពួក​សៀម កៀរ​យកទៅ​ស្រុក​សៀម និង​ម្យ៉ាងទៀត ក្នុង​សង្គ្រាម​ប៉ុន្មាន​លើក​ជាមួយ​សៀម មកនេះ ប្រជារាស្ត្រ​ខ្មែរ​ក៏​ស្លាប់បាត់​បង់ជីវិត​អស់​ជាច្រើន​ផង ដែលជា​ហេតុ​ធ្វើអោយ​ខ្មែរ​នៅសល់​គ្នា​តិច សម្រាប់​ការពារ​ក្រុង​អង្គរ​ដ៏​ធំ​ទូលាយ​។
ឯកសារ​ខ្លះទៀត​បាន​បញ្ជាក់ថា ពេលនោះ​មាន​គ្រោះរាំងស្ងួត​ដ៏​ធ្ងន់ធ្ងរ​បំផុត​ផង គឺ​ទឹកស្ទឹង​អង្គរ ត្រូវ​ចុះ​ជាង​ពីរ​ម៉ែត្រ​កន្លះ បារាយណ៍ អាង​ទឹកធំៗ ប្រឡាយទឹក ត្រូវ​ស្ងួត​ហួតហែង ខ្វះ​ទឹក​ធ្វើស្រែ​ចម្ការ​ច្បារ​ដំណាំ​បង្កបង្កើត​ផល​កសិកម្ម បណ្ដាលអោយ​ពិបាក​រក​ស្បៀងអាហារ​សម្រាប់​ចិញ្ចឹមជីវិត​រាស្ត្រប្រជា ព្រះរាជ​បរិពារ​នៃ​រាជវាំង ព្រមទាំង​ចិញ្ចឹម​ទ័ព​ផង ព្រះបាទ​ពញាយ៉ាត ក៏​ទ្រង់​ពិភាក្សា​នឹង​សម្ដេចព្រះ​សុគន្ធា រាជគ្រូ​បុរោហិត ព្រះរាជវង្សានុវង្ស អង្គ​អគ្គមហាសេនាបតី មន្ត្រី​តូចធំ​ខ្ញុំ​រាជការ ហើយ​បាន​មតិ​យល់ព្រម​ទាំងអស់គ្នា ថា​ត្រូវ​លើក​រាជធានី​ចេញពី​តំបន់​អង្គរ​។

នៅ​ឆ្នាំ​១៤៣១ ឯកសារ​ខ្លះ​ថា​ឆ្នាំ​១៤៣៣ ព្រះអង្គ​ក៏​ទ្រង់​លើក​ព្រះរាជ​ធានី​ពី​អង្គរ ទៅ​តាំង​នៅឯ​ទួល​បា​សាន ជាទី​ស្ថាន​ជ័យ​ភូមិ​ដែល​ព្រះអង្គ​ធ្លាប់បាន​តាំង​ជា​ក្បួនទ័ព ហើយ​វាយ​រំដោះ​ក្រុង​អង្គរ ដោយ​ជោគជ័យ​មកវិញ​នោះ ហើយ​តាំង​នាម​ព្រះ​នគរ​ថា ព្រះ​វាំង​ថ្មី​។ ប៉ុន្តែ ដោយមាន​ទឹកជំនន់​ធំ​ខុសធម្មតា ព្រះអង្គ​ទ្រង់​គង់នៅ​ទួល​បា​សាន បានតែ​មួយឆ្នាំ​ប៉ុណ្ណោះ គឺ​ឆ្នាំ​១៤៣២ ឬ​ឆ្នាំ​១៤៣៤ ព្រះបាទ​ពញាយ៉ាត ក៏​ទ្រង់​ប្ដូរ​រាជធានី​ពី​ទីនោះ មក​តាំងនៅ​ភ្នំ​ដូនពេញ​ចតុមុខ វិញ​។

ក្នុងការ​សាង​រាជធានី​ថ្មី​នេះ ព្រះអង្គ​ទ្រង់​ត្រាស់បង្គាប់​អោយ​សម្ដេចចៅពញា​កែ និង​ឧកញ៉ា​ហោរា​ធិបតី​ខៀវ ទៅពិនិត្យ​ទី​ស្ថាន​ជិតៗ​ភ្នំ​ដូនពេញ (​ជា​ភ្នំ​ដែល​គេ​និទាន​តៗ​គ្នា​ថា មាន​ដូនជី​ម្នាក់​ឈ្មោះ​ដូនពេញ បាន​នាំ​ញាតិមិត្ត និង​ពុទ្ធសាសនិក​ទាំងអស់ កសាងឡើង​ដើម្បី​តម្កល់​ព្រះ​ពុទ្ធរូប​បួន​ព្រះអង្គ និង​បដិមា​ថ្ម ដែល​គាត់​រើស​បាន​នៅ​នឹង​គល់​ដើម​គគីរ​អណ្ដែត​ទឹក​ទៅ​ទើរ​ត្រង់​កំពង់ទឹក​របស់គាត់​)​។ លុះ​ពិនិត្យ​សព្វគ្រប់​ហើយ ហើយ​យល់ថា តំបន់​ដែល​ស្ថិតនៅ​ទិសអាគ្នេយ៍​ភ្នំ​ដូនពេញ​នេះ មានជ័យ​ភូមិ​ល្អ ក៏​នាំគ្នា​សម្រេច​ថា​ត្រូវ​ជ្រើស​រើសយក​ទីនេះ សម្រាប់​ស្ថាបនា​រាជធានី​ថ្មី​។
ព្រះអង្គ​ទ្រង់​ត្រាស់​បញ្ជា​ចៅពញា​តេ​ជោ ចៅហ្វាយស្រុក​ខេត្ត​សំរោង​ទង អោយ​កេណ្ឌ​រាស្ត្រ​ទៅលើ​កដី​ចាក់​បំពេញ​តំបន់​ជុំវិញ​វត្តភ្នំ​អោយបាន​ខ្ពស់ ហើយ​រាបស្មើ កុំអោយ​ទឹក​លិច​។ ឯ​ទី​ដែល​ចៅពញា​តេ​ជោ អោយ​រាស្ត្រ​ជីក​យក​អាចម៍ដី​នោះ ក៏​ក្លាយទៅជា​បឹង​មួយ​ធំ​ជាប់​ឈ្មោះ​ជា​បឹង​តេ​ជោ តរៀងមក​។ ទ្រង់​ត្រាស់​បញ្ជា​អោយ​ឧកញ៉ា​វង្សា​អនុជិត​ផ្លុ​ង ចៅហ្វាយខេត្ត​ស្រុក​បាទី ឯកសារ​ខ្លះ​ថា​ចៅពញា​រាជា​មេត្រី​ផ្លុ​ង ចៅហ្វាយស្រុក​កោះ​ឫស្សីកែវ អោយ​ជីក​ព្រែក​ទម្លាយ​ពី​បឹង​ពោងពាយ ភ្ជាប់​មក​ទន្លេ ដើម្បី​យក​ទឹក​ប្រើប្រាស់​។ ព្រែក​នេះ​ក៏​ជាប់​ឈ្មោះ​ជា​ព្រែក​ពាម​ផ្លុ​ង រៀងមក​។
បន្ទាប់មក ព្រះអង្គ​ទ្រង់​តាំង​រាជធានី​ស្ថាបនា​រាជវាំង សង់​ប្រាសាទ ព្រះរាជ​មន្ទីរ​ត្រឡែងកែង ខ្វាត់ខ្វែង​ទាំង​ក្នុង​ក្រៅ ព្រមទាំង​ដំណាក់​តូចធំ ហើយ​ទ្រង់​អោយ​តាំង​មុខ​ព្រះបរមរាជវាំង បែរ​ទៅ​បូព៌ា​ទិស​។ ដើម្បី​ជា​កិច្ចការពារ​រាជធានី​នេះ ព្រះអង្គ​ទ្រង់​ព្រះរាជ​បញ្ជា​អោយ​ជីក​គូ​ទឹក និង​លើកដី​ជា​កំពែង តាំង​ជា​សើន ជា​បន្ទាយ ជុំវិញ​រាជធានី​។
ក្រៅពី​កិច្ចការពារ​រាជធានី និង​រៀបចំ​ប្រព័ន្ធ​ជលផល​សម្រាប់រ​បរក​សិ​កម្ម​នៅ​ជាយៗ​នៃ​រាជធានី​នេះ ព្រះបាទ​ពញាយ៉ាត ទ្រង់​បាន​ចាត់​អោយ​សាងសង់​វត្ត​អារាម​ជាច្រើន ដែលមាន​វិហារ ចេតិយ កុដិ សាង​ពី​ឥដ្ឋ​បូក​កំបោរ ដូច​ឯកសារ​ខ្លះ​បាន​អធិប្បាយ​ថា ព្រះអង្គ​បាន​សាង​ព្រះវិហារ​វត្តភ្នំ ដែលជា​វិហារ​ដែល​បាន​សាង​ដោយ​ដូនពេញ ហើយ​ត្រូវ​ទ្រុឌទ្រោម​ទៅជា​ថ្មី​វិញ ដោយ​ពង្រីក និង​ពូន​ភ្នំ​អោយ​កាន់តែ​ខ្ពស់ជាង​ដើម ក្រាល​ថ្ម​នៅ​កំពូល​ខាងលើ និង​សាងចេតិយ​មួយ​ធំ​ពីក្រោយ​ព្រះវិហារ​ទៀតផង​។
សាង​វត្ត​ពីរ​នៅ​អម​ខាងកើត​វត្តភ្នំ គឺ​វត្ត​ធម្ម​លង្កា និង​វត្ត​កោះ​។ វត្ត​មួយទៀត​នៅ​ខាងត្បូង​អូរ​ចិន​ដំ​ដែក គឺ​វត្ត​ព្រះពុទ្ធ​ឃោ​សា​រាម ឬ​វត្ត​ចិន​ដំ​ដែក​។ វត្ត​មួយទៀត​នៅត្រង់​មាត់ទន្លេ​ក្បែរ​ពាម​ព្រែក​ឧកញ៉ា​ផ្លុ​ង គឺ​វត្ត​ពាម​ផ្លុ​ង​។ វត្ត​មួយ​នៅត្រង់​ចេតិយ​ធំ ហៅ​វត្ត​ឧណ្ណាលោម​។
នៅខាងមុខ​វត្ត​នេះ​ជិត​មាត់ទន្លេ ព្រះរាជា​ទ្រង់​បាន​បញ្ជា​អោយ​សាង​អ្នកតា​ចាំ​ស្រុក​មួយ​ឈ្មោះ អ្នកតា​ប្រាជ្ញ និង​វត្ត​មួយទៀត គឺ​វត្ត​ខ្ពប​តា​យ៉ង គឺ​វត្ត​បទុម​វ​តី សព្វថ្ងៃ ដែល​បើតាម​អក្សរ​ចារិក​នៅ​ទីនោះ​ថា ព្រះបាទ​បរម​រាជា​ចៅ​ពញាយ៉ាត បាន​កសាង​វត្ត​នេះ​នៅ គ​.​ស ១៤៤២ ហើយ​ដាក់ឈ្មោះថា វត្ត​ខ្ពប​តា​យ៉ង ព្រោះ​នៅ​ខាងត្បូង​វត្ត​នេះ​មាន​ខ្ពប គឺ​ដី​ទំនាប​មាត់ទន្លេ​របស់​តា​យ៉ង​។ លុះ​សម្រេច​ការកសាង​ហើយ ព្រះរាជា​ទ្រង់​តាំង​ប្រទាន​នាម​ព្រះ​នគរ​ថ្មី​នេះ ថា​ជា​ក្រុង​ចតុមុខ​មង្គល​សកលក​ម្ពុ​ជា​ធិបតី​ខ​ត្តិ​យា​មហានគរ​។ ឯ​ទីប្រជុំ​ទន្លេ​ទាំង​៤ ដែល​ស្ថិត​នៅមុខ​រាជធានី​នេះ ក៏​ទ្រង់​បាន​ប្រសិទ្ធិ​នាម​ថ្មី​ថា ទន្លេចតុមុខ​ពី​ពេល​នោះមក​ដែរ​៕ ដំណឹង​ថ្មី dnt-news

No comments:

Post a Comment